غنا و تنوع گونه ای پرندگان در امتداد نیمرخ ارتفاعی دامنه های شمالی رشته کوه البرز (مطالعۀ موردی جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود)

چکیده کاهش یکنواخت غنا و تنوع گونه ای همراه با افزایش ارتفاع برای مدت ها الگوی کلی مورد پذیرش بوم شناسان بود، اما پژوهش های اخیر رابطه ای زنگوله ای با حداکثر تعداد گونه در ارتفاعات میانه را به مثابۀ الگوی غالب پیشنهاد می کند. این تحقیق به منظور بررسی رابطۀ غنا و تنوع گونه ای پرندگان و ارتفاع در امتداد نیمرخ ارتفاعی دامنه های شمالی رشته کوه البرز و به طور موردی در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود انجام گرفت. منطقۀ مورد مطالعه براساس جوامع گیاهی موجود به شش طبقۀ ارتفاعی از 80 تا 2200 متر طبقه بندی و تعداد 163 واحد نمونه برداری به روش اشکوب بندی- تصادفی در این طبقات مستقر شدند. حداقل فاصله بین واحد های نمونه برداری 250 متر و در فاصلۀ حداقل 25 متری از حاشیه توده های جنگلی درنظر گرفته شد. نمونه برداری در میانۀ فصل بهار و از طلوع خورشید تا ساعت 10 صبح و به روش بی تحرکی و انتظار و به مدت 10 دقیقه برای هر واحد نمونه برداری و با استفاده از روش شمارش نقطه ای با شعاع نا محدود انجام شد.بر اساس نتایج، غنا و تنوع گونه ای پرندگان با تغییر ارتفاع تفاوت معنی داری نشان می دهد. همچنین، نتایج حاصل از رگرسیون غیرخطی نشان می دهد که غنا و تنوع گونه ای پرندگان در این ناحیه با ارتفاع از سطح دریا از الگوی زنگوله ای پیروی می کند و در ارتفاعات میانه به بیشترین مقدار خود می رسد. این نتایج اهمیت توجه بیشتر به جوامع جنگلی موجود در میان بندهای نیمرخ شمالی البرز و لزوم رعایت ملاحظات زیست محیطی در اقدامات جنگلداری و بهره برداری در این دامنه از ارتفاعات را نشان می دهد.